Bonsai Jałowiec zwyczajny – Bonsai Juniperus communis
W Europie, szczególnie Zachodniej, coraz nadziej można spotkać jałowce na pierwotnych siedliskach. W Niemczech, w latach sześćdziesiątych, podczas akcji czyszczenia miedz zostały one w znacznym stopniu wyniszczone. Trochę lepiej wygląda to u nas, lecz również jest ich coraz mniej. W naturalnym środowisku rosną w formach kolumn lub jako miotlaste krzewy. Jałowce o pniu grubości ręki mają często po 200-300 lat, przy wysokości 4-6 m. Juniperus communis z trudem daje się kształtować i utrzymać w nadanej mu formie, dlatego nie poleca się go osobom początkującym. Jako materiał do formowania w celach ćwiczebnych używać można roślin wysokości 50-70 cm, pochodzących ze szkółek. Jamadori wykopane ze skalistego podłoża rosną bardzo trudno, gdyż nie mają centralnego korzenia. Trzeba by więc w bardzo szerokim promieniu rozkopywać teren dokoła roślin, szczególnie w przypadku egzemplarzy bardzo starych. Ze względu na zagrożenie tego gatunku nie należy wykopywać ich z naturalnego środowiska.
Podłoże: Zazwyczaj wszystkie jałowce potrzebują gleby mineralnej, którą można samemu przygotować. Mieszanki odpowiednie do użycia składają się z grubego piasku rzecznego, gruzu, palonej cegły, sproszkowanej lawy, grubego piasku kwarcowego. Można też użyć japońskiej glinki o średnim ziarnie. Przy wszystkich glebach mineralnych trzeba domieszać około 10-30% rozłożonej ziemi kompostowej. Jako drenaż należy ułożyć na dnie filtr ze żwiru, co najmniej 2 cm grubości. Misa nie powinna być płytsza niż 4 cm. W miarę możliwości używamy mis nie-glazurowanych.
Nawożenie: Do roślin młodych można użyć nawozu mineralnego, pod warunkiem że damy go niewiele. Idealne natomiast są nawozy naturalne, takie jak śruta rzepakowa, mączka rogowa czy mączka rybna. Nawozimy od kwietnia do września. Resztki nawozów organicznych mogą pozostać na powierzchni ziemi, jeśli tylko są to resztki niewielkie.
Zimowanie: Zdrowe jałowce, posadzone w obszernych pojemnikach, mogą zimować na zewnątrz w zacisznych miejscach. W przeciwnym razie od grudnia do marca należy trzymać je pod folią, która musi być odpowiednio przezroczysta. Może to być również przejrzysta folia z małymi otworkami dla wietrzenia.
Owijanie drutem: Jałowce przy pierwszym formowaniu całkowicie owijamy drutem i formując, zginamy nieomal do granicy złamania. Używamy miedziowanego drutu aluminiowego (1-6 mm). Tak odrutowane pozostają przez cały rok. Drut może pozostać na roślinie nawet przez trzy lata. Lekko wrośnięty optycznie nie przeszkadza, ponieważ jałowiec ma trochę szorstką korę i po paru latach blizny mu zarosną. Można, choć jest to droższe i bardziej kłopotliwe, materiał roślinny uwalniać z drutu co dwa lata, a następnie owijać na nowo. Nie ma wówczas blizn widocznych na gotowym bonsai.
Przycinanie gałęzi: U jałowca można przez cały rok ciąć zarówno gałęzie, jak młode pędy. Nie potrzeba zamykać ran woskiem, ponieważ miejsca cięcia same zaklejają się żywicą. W koronie bardzo
często wyrasta wiele dzikich pędów, które trzeba wycinać, żeby była widoczna przejrzysta konstrukcja gałęzi.
Uszczykiwanie młodych pędów: W maju miękkie młode pędy wyskubujemy końcami palców. Po czterech tygodniach czynność tę powtarzamy jeszcze raz. W następnych miesiącach jałowce już nie wypuszczają ich tak bujnie i powoli powstaje z pędów zamknięta „poduszka”. Pędy, które już nieco zdrewniały, trzeba odcinać.
Siedlisko: Jałowce potrzebują dużo światła. Kto nie ma odpowiedniego dla nich miejsca, powinien zrezygnować z tej rośliny. Na to, żeby przez cały rok utrzymać roślinę w dobrym zdrowiu, bardzo ważne jest trzymanie jej od wschodu do zachodu słońca w miejscu pozbawionym cienia. Postawienie na podwyższeniu wzmaga wzrost gałązek wewnątrz i od spodu korony.
Wykopywanie i przesadzanie: Można wykopywać od końca marca do początku kwietnia. Warunkiem jest jedynie, żeby ziemia już nie była zmarznięta. Przesadzać można już w styczniu, zachowując w marcu i kwietniu czas na inne prace. Wszystkie rośliny, które przesadzamy zimą, muszą zimować w miejscu nie narażonym na mróz. Jałowcom przesadzanym jesienią powinniśmy robić tylko niewielkie cięcie korzeni.
Formowanie: W przypadku jałowca możliwe są prawie wszystkie style. Przeważnie są to formy dynamiczne, a drzewko gęste często formuje się według naturalnych wzorów. Interesującym uzupełnieniem są gałęzie do połysku pozbawione kory i formy jin, ale nie należy do tych technik przywiązywać zbytniej wagi, gdyż zbyt często nadmiernymi efektami usiłuje się uczynić roślinę nazbyt atrakcyjną. W wyniku czego uzyskujemy kształty nienaturalne, spazmatycznie pokręcone.
Podlewanie: Z wyjątkiem maja, gdy roślina silnie przyrasta, trzeba podlewać skąpo. W naturalnym, wyjałowionym środowisku, jałowce są mistrzami przeżycia i w ciągu dziesięciu lat ich przyrost na wysokość nie przekracza 20 cm. Natomiast jako rośliny doniczkowe i ogrodowe mogą być regularnie dobrze odżywiane, przy skromnym podlewaniu. Jakość wody nie gra specjalnej roli. Znoszą nawet wodę zawierającą bardzo dużo wapnia. Zimą trzeba jałowce sprawdzać od czasu do czasu, czy nie są za suche. W dniach bez mrozu można je trochę podlać. Rośliny zimozielone potrzebują wody również zimą.