Rozmnażanie wegetatywne drzewek bonsai

Powszechnie stosowanym sposobem wegetatywnego rozmnażania roślin, wykorzystywanym również w uprawie bonsai obok odkładów i szczepienia, jest sadzonkowanie. W odróżnieniu od rozmnażania generatywnego (z nasion) rozmnażanie wegetatywne zapewnia wierne odtworzenie cech rośliny matecznej. Sadzonka jest to oddzielona od rośliny matecznej część, np. pęd, część pędu, liść, pączek lub korzeń, która po odpowiednim jej potraktowaniu rozwija się w samodzielną roślinę.

Sadzonkami roślin zimozielonych, zarówno liściastych, jak i iglastych, są w różnym stopniu zdrewniałe końce pędów wierzchołkowych i bocznych. Najlepsze są sadzonki z zewnętrznej, dobrze naświetlonej części rośliny, a nie z osłoniętego wnętrza. Z całkowicie zdrewniałych sadzonek rozmnażamy takie rośliny, jak: jałowiec (Juniperus), cyprysik (Chamaecyparis), świerk (Picea), kryp-tomeria (Cryptomeria), ognik (Pyracantha), irga (Cotoneaster) i inne.

Sadzonki drzew i krzewów iglastych pobieramy z roślin matecznych w czasie ich spoczynku, tj. od połowy września do marca -kwietnia. Nie należy jednak pobierać sadzonek w czasie mrozów. Sadzonki pobierane wczesną wiosną szybciej się ukorzeniają i tworzą większy system korzeniowy. Sadzonki roślin iglastych pobieramy z piętką, tzn. z wierzchołkowych pędów odcinamy z kawałkiem zeszłorocznego pędu, z pędów bocznych oddzieramy z pasemkiem kory i drewna, które później przycinamy. Sadzonki podcięte uprzednio nożem można też odrywać. Długość tych sadzonek wynosi 3-10 cm. Z odmian karłowych pobiera się sadzonki małe, dwu-trzycentymetrowe. Przed sadzeniem dolną część sadzonki należy oczyścić z igieł, utrudniających sadzenie, a w ziemi ulegających gniciu.

Sadzonki z zimozielonych drzew i krzewów liściastych pobieramy w sierpniu i wrześniu, gdy pędy są już dostatecznie zdrewniałe, odcinając je sekatorem lub ostrym nożem.

Sadzonkami drzew i krzewów zrzucających liście na zimę – klonu (Acer), wierzby (Salix), wiązu (Ulmus), pigwowca (Chaenomeles), jaśminu (Jasminum), pięciornika (Potentilla), morwy (Morus) i wielu innych – są części pędów. Twórcy bonsai stosują przede wszystkim pędy niezdrewniałe, czyli tzw. sadzonki zielne. Sadzonki te pobieramy w czerwcu, z wyjątkiem sadzonek wcześnie kwitnących krzewów, z których sadzonki pobieramy w lipcu–sierpniu.

Sadzonki zielne nie mogą być za miękkie, ale nie mogą też być zbyt zdrewniałe. Długość ich powinna wynosić 4-20 cm w zależności od długości międzywęźli, których winno być dwa do czterech. Sadzonki ścinamy ostrym nożem w środku międzywęźla. Przed sadzeniem należy odciąć miękki wierzchołek pędu oraz dolne liście. Jeśli sadzonka ma duże liście, redukujemy ich powierzchnię do połowy. U większości roślin drzewiastych wykonuje się płytkie boczne nacięcie podstawy sadzonki, co przyśpiesza proces ukorzeniania. Podczas nacinania usuwamy pasek kory o długości 1 -2 cm.